پاورقی : 1 - سوره نساء آيه 136 ای كسانی كه ايمان آوردهايد ايمان بياوريد .
معرفی میكند مانند بهشت و يا فرار از جهنم ، هدفهای درجه دوم است برای
انسانهايی كه از اين هدفهای خيلی پست جهنمی بايد رهائی پيدا كنند و الا
خود حكمت از آن جهت كه حكمت است ، قطع نظر از اينكه انسان را به خدا
برساند ، هدف نيست . بلی اگر حكمت انسان را به حقيقت برساند خوب
است و خوبيش هم به واسطه اين است كه انسان را به حقيقت میرساند خوب
است نه اينكه خود ، مطلوب با لذات است . عدالت اخلاقی هم از آن جهت
خوب است كه جلوی نفس اماره را میگيرد و اين مانع را از راه وصول به
حقيقت برمیدارد كه تا كشور وجود انسان كشوری متعادل نباشد ، انسان
نمیتواند سير الی الله داشته باشد . محبت نيز شايد از نظر اثر باشد نه
مقدمه ، يعنی لازمه وصول به حقيقت باشد .
به هر حال از نظر ما " ايمان " در اسلام " هدف " است نه وسيله .
اين ، خلاصه حرف است . در اينجا سؤالی مطرح میشود و آن اينكه وقتی
میگوئيم « يا ايها الذين آمنوا آمنوا »( 1 ) آيا ايمان هدف است يا
وسيله ؟ شك ندارد كه ايمان آثار زيادی هم دارد ولی آيا ايمان را به خاطر
آثارش گفتهاند ؟ و انسان بايد ايمان داشته باشد تا از اضطراب رهايی
پيدا كند ، ايمان داشته باشد تا به ديگران تعدی نكند ، ايمان داشته باشد
تا افراد به هم اعتماد متقابل داشته باشند و . . . ؟ آيا ايمان مقدمه
اينهاست يا اينها آثار آن است و ايمان قطع نظر از اينها خود هدف است
چون ايمان پيوند انسان با حق و حقيقت است .
پس از نظر ما خود ايمان به خدا هدف است و به عبارت ديگر
پاورقی : 1 - سوره نساء آيه 136 ای كسانی كه ايمان آوردهايد ايمان بياوريد . |