2 - نظريه عرفا
اولين و شايد مهمترين اين نظريات كه شايسته است در اطرافش بحث شود نظريه عرفا است . اساسا مبحث " انسان كامل " را تحت همين عنوان عرفا مطرح كردهاند و شايد بتوان گفت بطور قطع عرفا اين نظر را از اديان گرفتهاند ، از مسئله انسان اول كه در اديان هست ( مسئله آدم ) و بطور كلی از مسئله " نبی " و " ولی " و انسان كامل آخر الزمان ( مهدی موعود ) كه در همه اديان هست ، الهام گرفتهاند . ما سينيون معروف كتابی دارد تحت عنوان " انسان كامل در اسلام " كه عبدالرحمن بدوی آنرا به عربی ترجمه كرده است ( 1 ) . ماسينيون در آن كتاب میگويد : فرضيه انسان كامل ميراث هلنی نيست يعنی ميراث يونانی نيست . فلسفه يونان درباره انسان كامل حرفی ندارد و بحثی نكرده است . در جهان اسلام بحث انسان كامل را عرفا مطرح كردهاند و مخصوصاپاورقی : 1 - ترجمه اين كتاب به فارسی از اصل فرانسه آن از نظر اثر علمی كار مفيدی خواهد بود .