با استعداد مسلمان كه تا حدودی موفق شده‏اند فعاليتهائی در مدت اقامت‏
خود در كشورهای خارجی متمدن بنمايند از قبيل دكتر محمد اقبال پاكستانی در
مدتی كه در اروپا می‏زيسته ، و يا به وسيله دانشمندان مصری و هندی بوده كه‏
بعضی كتابهای جالب درباره اسلام نوشته‏اند و به زبانهای خارجی ترجمه شده ،
و يا به وسيله فرقه‏های منسوب به اسلام مانند قاديانيها بوده كه در اروپا
يا امريكا فعاليتهائی كرده‏اند و شايد فعاليت دسته اخير از همه بيشتر
بوده است . الان نمی‏دانم كه تاكنون از طرف دانشگاه مذهبی " از هر "
نمايندگانی به طور رسمی به كشورهای متمدن فرستاده شده يا نه ؟ قدر مسلم‏
اينست كه تاكنون از اسلام يك معرفی صحيحی به دنيای خارج نشده و باز قدر
مسلم اينست كه از طرف جامعه شيعه تا چند سال پيش هيچگونه اقدامی به‏
هيچ شكلی نشده بود .
معظم له كه علاوه بر جنبه فقاهت مطالعاتی در متن اسلام و معتقدات اسلامی‏
داشت و اسلام را خيلی بی‏پيرايه و عريان از توهمات عوامانه پذيرفته بود و
از طرفی بر خلاف اقران و اسلاف خود از تاريخ قرون جديد و اوضاع عصر حاضر
تا حدود نسبه خوبی آگاه بود ، معتقد بود كه اگر حقايق فطری اسلامی بر
افكار حقيقت جو و كاوشگر و كم تعصب اروپائی عرضه داشته بشود اين دين‏
حنيف را تدريجا خواهند پذيرفت و روی همين جهت نماينده به آلمان و
آمريكا اعزام كرد و در كار اعزام نماينده به لندن و بعضی جاهای ديگر بود
كه اجل فرا رسيد .
البته آنچه تاكنون انجام شده آغاز كار است و نسبت به آنچه