نسبت به آن بی توجه ميمانند فرد انسان و همچنين جامعه انسانی ، حكم‏
قافله ای را دارد كه دائما در حركت و طی منازل است فرد و جامعه هيچكدام‏
در حال سكون و ثبات و يكنواختی نيستند بنابراين اگر بخواهيم انگشت بر
روی يكی از منازل بگذاريم و جامعه بشر را در يكی از منازلی كه برای مدت‏
كوتاهی توقف كرده ، برای هميشه ثابت نگاهداريم بدون شك بر خلاف ناموس‏
طبيعت عمل كرده‏ايم .
اما بايد توجه داشت كه فرق است ميان منزل و ميان راه ، منزل تغيير
ميكند اما آيا راه هم لزوما تغيير ميكند ؟ آيا مسير جامعه انسانی كه همه‏
قبول دارند كه يك مسير تكاملی است آيا آنهم تغيير ميكند ؟ به بيان ديگر
آيا راه هم در راه است ؟ و آيا بشر و جامعه بشری هر روزی در يك جهت و
در هر مرحله ای از مراحل در يك مسير جديد و بسوی يك هدف تازه حركت‏
ميكند ؟
پاسخ اينست كه نه ، خط سير تكاملی بشر خط ثابتی است شبيه مدار
ستارگان ستارگان دائما در حال حركتند ولی آيا مدار آنها دائما در حال‏
تغيير است آيا بايد چنين استدلال كرد كه چون ستارگان در يك مدار حركت‏
ميكنند مدار آنها هم ضرورتا بايد تغيير كند و اگر تغيير نكند آن ستاره در
يك نقطه ميخكوب ميشود ؟ واضحست كه جواب منفی است لازمه حركت داشتن‏
ستاره اين نيست كه مدار ستاره هم قطعا و ضرورتا و لزوما تغيير بكند .
نظير همين مسئله برای انسان و برای انسانيت مطرح است سؤال اساسی‏
اينست : آيا انسانيت انسان ، ارزشهای انسانی ، كمال انسانی ، واقعيتهای‏
متغير و متبدلی هستند ؟ يعنی همانطور كه لوازم زندگی و مظاهر تمدن روز به‏
روز فرق ميكنند آيا معيارهای انسانيت هم روز به روز فرق ميكنند ؟ آيا
چيزی كه يك روز معيار انسانيت