راضیتر كرد و در نتيجه ، از اين پس ، مخدوم بيش از گذشته به او عنايت
خواهد داشت پس استعمال قرب در اينجا يك استعمال مجازی است نه حقيقی
، واقعا وجود خارجی اين شخص در نزديكی وجود خارجی آن شخص قرار نگرفته
است ، بلكه از آن رابطه خاص روحی كه از طرف مخدوم نسبت به خادم
برقرار شده و آثاری كه بر اين رابطه روحی مترتب است ، مجازا و تشبيها
" قرب " تعبير شده است .
قرب به ذات حق چطور ؟ آيا قرب حقيقی است يا قرب مجازی ؟ آيا واقعا
بندگان با اطاعت و عبادت و سلوك و اخلاص به سوی خدا بالا میروند و به
او نزديك میشوند ؟ فاصله شأن كم میشود تا آنجا كه فاصله از بين میرود و
به تعبير قرآن " لقاء رب " حاصل میگردد ، و يا اينكه همه اين تعبيرات
، تعبيرات مجازی است ؟ به خدا نزديك شدن يعنی چه ؟ ! خدا دور و نزديكی
ندارد نزديكی به خدا عينا مانند نزديكی به يك صاحب مقام اجتماعی است ،
يعنی خدا از بنده خود خشنودی حاصل میكند و در نتيجه ، لطف و عنايتش
عوض میشود و بيشتر میگردد .
البته اينجا سؤال ديگری پيش میآيد و آن اينكه خشنودی خداوند يعنی چه ؟
خداوند محل حوادث نيست كه از كسی خشنود نباشد و بعد خشنود شود و يا
خشنود باشد و بعد ناخشنود شود ناچار جواب میدهند كه تعبير " خشنودی "
و " ناخشنودی " نيز يك تعبير مجازی است ، مقصود آثار رحمت و عنايت
حق است كه در صورت طاعت و بندگی میرسد و نه چيز ديگر .
آن رحمتها و عنايتها چيست ؟ در اينجا منطقها فرق میكند : برخی رحمتها
و عنايتها را اعم از معنوی و مادی میدانند - رحمت
|