گفت پيغمبر كه دل همچون پری است |
در بيابانی اسير صرصری است |
باد پر را هر طرف راند گزاف |
گه چپ و گه راست با صد اختلاف |
پاورقی : . 1 نهج الفصاحة و جامع صغير ، ج / 1 ص . 102
قوه است كه ذهن ما هر لحظه از موضوعی متوجه موضوعی ديگر میشود و به
اصطلاح تداعی معانی و تسلسل خواطر صورت میگيرد اين قوه در اختيار ما
نيست ، بلكه ما در اختيار اين قوه عجيب هستيم و لهذا هر چه بخواهيم ذهن
خود را در يك موضوع معين متمركز كنيم كه متوجه چيز ديگر نشود برای ما
ميسر نيست ، بیاختيار قوه متخيله ما را به اين سو و آن سو میكشاند مثلا
هر چه میخواهيم در نماز " حضور قلب " داشته باشيم ، يعنی هر چه
میخواهيم اين شاگرد را بر سر كلاس نماز حاضر نگه داريم ، نمیتوانيم يك
وقت متوجه میشويم كه نماز به پايان رسيده است و اين شاگرد در سراسر اين
مدت ، " غايب " بوده است .
رسول اكرم تشبيه لطيفی دارد در اين زمينه ، دل را - دل افرادی كه مسخر
قوه متخيله است - به پری تشبيه میكند كه در صحرايی بر درختی آويخته شده
باشد كه هر لحظه باد او را پشت و رو میكند . فرمود : « مثل القلب مثل
ريشة فی الفلاش ، تعلقت فی اصل شجرش يقلبها الريح ظهرا لبطن » ( 1 ) .
پاورقی : . 1 نهج الفصاحة و جامع صغير ، ج / 1 ص . 102 |