ويژگيهای زمان امام صادق ( ع )
لازم است نكتهای را عرض كنم و آن اين است : زمان حضرت صادق از نظر اسلامی يك زمان منحصر به فرد است ، زمان نهضتها و انقلابهای فكری است بيش از نهضتها و انقلابهای سياسی . زمان حضرت صادق از دهه دوم قرن دوم تا دهه پنجم قرن دوم است . يعنی پدرشان در سال 114 از دنيا رفتهاند كه ايشان امام وقت شدهاند و خودشان تا 148 - نزديك نيمه اين قرن - حيات داشتهاند . تقريبا يك قرن و نيم از ابتدای ظهور اسلام و نزديك يك قرن از فتوحات اسلامی میگذرد . دو سه نسل از تازه مسلمانها از ملتهای مختلف وارد جهان اسلام شدهاند . از زمان بنی اميه شروع شده به ترجمه كتابها . ملتهايی كه هر كدام يك ثقافت و فرهنگی داشتهاند وارد دنيای اسلام شدهاند . نهضت سياسی يك نهضت كوچكی در دنيای اسلام بود ، نهضتهای فرهنگی زيادی وجود داشت و بسياری از اين نهضتها اسلام را تهديد میكرد . زنادقه در اين زمان ظهور كردند كه خود داستانی هستند ، اينها كه منكر خدا و دين و پيغمبر بودند و بنی العباس هم روی يك حسابهايی به آنها آزادی داده بودند . مسئله تصوف به شكل ديگری پيدا شده بود . همچنين فقهايی پيدا شده