تأثير مقتضيات زمان در شكل مبارزه

اينجا اين سخن به ميان می‏آيد كه ساير ائمه چرا شهيد شدند ؟ آنها كه‏
تاريخ نشان نمی‏دهد كه در مقابل دستگاههای جور زمان خودشان قيام كرده و
شمشير كشيده باشند . آ نها كه ظاهر سيره شان نشان می‏دهد كه روششان با
روش امام حسين متفاوت بوده است . بسيار خوب ، امام حسين شهيد شد ،
چرا امام حسن شهيد بشود ؟ چرا امام سجاد شهيد بشود ؟ چرا امام باقر و
امام صادق و امام كاظم شهيد بشوند ؟ و همين طور ساير ائمه . جواب اين‏
است : اشتباه است اگر ما خيال بكنيم روش ساير ائمه با روش امام حسين‏
در اين جهت اختلاف و تفاوت داشته است . برخی اينطور خيال می‏كنند ،
می‏گويند : در ميان ائمه ، امام حسين بنايش بر مبارزه با دستگاه جور زمان‏
خود بود ولی ساير ائمه اين اختلاف را داشتند كه مبارزه نمی‏كردند . اگر
اينجور فكر بكنيم سخت اشتباه كرده‏ايم . تاريخ خلافش را می‏گويد و قرائن و
دلايل همه بر خلاف است . بله ، اگر ما مطلب را جور ديگری تلقی بكنيم كه‏
همينجور هم هست ، هيچوقت يك مسلمان واقعی ، يك مؤمن واقعی - تا چه‏
رسد به مقام مقدس امام - امكان ندارد كه با دستگاه ظلم و جور زمان خودش‏
سازش كند و واقعا بسازد ، يعنی خودش را با آن منطبق كند ، بلكه هميشه‏
با آنها مبارزه می‏كند . تفاوت در اين است كه شكل مبارزه فرق می‏كند .
يك وقت مبارزه علنی است ، اعلان جنگ است ، مبارزه با شمشير است .
اين يك شكل مبارزه است . و يك وقت ، مبارزه هست ولی نوع مبارزه فرق‏
می‏كند . در اين مبارزه هم كوبيدن طرف هست ،